در دنیای امروز دیدگاه های سلامت چشم اندازی وسیعتر پیدا کرده و ضرورتا به عوامل تعیین کننده غیر طبی سلامت توجه ویژ ه ای معطوف گشته است. هر يك از این عوامل به خودی خود و یا از طریق تاثیر بر یكدیگر وضعیت سلامتی را به شدت تحت تاثیر قرار مي دهند و سبب بروز بی عدالتی هایی در وضعیت سلامت می گردند. این تعیین كننده ها از قبیل وراثت، شیوه زندگی، محیط زیست، وضعیت اقتصادی – اجتماعی و... بوده که تاثیر چشمگیری بر سلامت و پیامدهای آن از جمله کیفیت زندگی دارند. بدین معنا که عوامل اجتماعی موثر سلامت (Social Determinants of Health) مانند میزان درآمد، سطح تحصیلات، شغل، تغذیه و طبقه اجتماعی بسیار بیشتر از عواملی مانند عوامل بیولوژيکی باعث ابتلا به بیماري می‌شوند و در سلامت انسان نقش بسزایی دارند که اگر نادیده گرفته شوند رسیدن به اهداف سلامتی و برقراری عدالت در سلامت را محال می نمایند.

وزارت بهداشت، درمان وآموزش پزشکی، به عنوان متولی اصلی تامین وحفظ سلامت مردم، با هدف رسیدن به بالاترین سطح ممکن سلامتی برای آحاد جامعه، توجه ويژه اي را به مسائل اجتماعی تاثیر گذار بر سلامت و موضوع عدالت در سلامت معطوف داشته است، اما حفظ و ارتقای سلامتی و حذف اثر مخرب برخی از عوامل اجتماعی بر سلامت، مسئولیتی فردی، کشوری و حتی بين المللی است که کوشش مشترک کلیه سطوح جامعه یعنی افراد، اجتماعات و دولت را می طلبد.

شایان ذکر است که اميد زندگي در مردم ايران بعد از انقلاب اسلامی، 13 سال افزايش يافته است و هم اكنون اميد زندگي در مرد م ایران 71 سال است. خوشبختانه ايران بعد از انقلاب اسلامي پيشرفتهاي چشمگيري در ارتقاي شاخص هاي بهداشتي مانند كاهش مرگ و مير كودكان و مادران باردار و افزايش اميد زندگي داشته است، اما هنوز تفاوتهاي وضعیت سلامت در برخی از مناطق کشور مشهود است. اين تفاوت ها در بين شاخص هاي سلامتي كشورهاي مختلف نيز مشاهده مي شود. همچنین اکثر نابرابريهاي اقتصادي- اجتماعي موجود در بين كشورها و در ميان گروههاي مختلف اجتماعي در داخل كشورها از عوامل ريشه اي تاثیرگذار بر سلامت محسوب می گردند. حل قطعي این قبیل مشكلات سلامت خصوصا در طبقات محروم امكان پذير نخواهد بود مگر اینکه نابرابري هاي موجود در جامعه مورد توجه سياستگذاران قرار گيرد. از آن جا که نقش سيستم بهداشت و درمان در ارتقاي سلامت حداکثر 25 درصد است، به همين خاطر سازمان جهاني بهداشت بحث عوامل اجتماعي موثر بر سلامت را به طور سيستماتيك بررسي و كميسيوني را با اين عنوان تشكيل داد كه هم اكنون چند كشور از جمله جمهوری اسلامی ايران در آن عضو هستند.

در همين راستا، مركز تحقيقات عوامل اجتماعي موثر بر سلامت (SDH) دانشگاه علوم پزشكي سبزوار

 در پاييز سال 1390 و با حضور مقام عالي وزارت افتتاح گرديد و در برنامه 5 ساله خود اهداف زير را دنبال مي نمايد:

1.       توسعه و بكارگيري دانش در زمينه مداخله براي ارتقاء سلامت جامعه

2.       حمايت از پژوهش هاي كاربردي مرتبط با عوامل اجتماعي موثر بر سلامت

3.       توانمندسازي نيروهاي انساني دانشگاه علوم پزشكي سبزوار در زمينه انجام پژوهش هاي جامعه نگر

4.       به تصويب رساندن مركز تحقيقات SDH براساس استانداردهاي وزارت متبوع